मानवी उत्पादनातील सर्वात महत्त्वाचा कच्चा माल आणि दैनंदिन जीवनातील गरज म्हणून, औद्योगिकीकरण प्रक्रियेच्या गतीने जलस्रोतांचा अभूतपूर्व विनाश होत आहे.जलस्रोतांचे संरक्षण आणि उपचार ही तातडीच्या स्थितीत पोहोचली आहे.जलस्रोतांचे प्रदूषण मुख्यत्वे औद्योगिक पाण्याच्या विसर्जनामुळे तसेच शहरांमधील विविध उत्पादन आणि घरगुती सांडपाण्याच्या विसर्जनामुळे होते.त्याच वेळी, विविध प्रकारच्या सांडपाणी प्रक्रिया उपकरणांच्या ऑपरेशनसाठी आवश्यकता आणि सांडपाणी प्रक्रिया पाण्याची गुणवत्ता आणि पाण्याचे प्रमाण यांचे निरीक्षण करणे देखील जास्त झाले आहे.
जगभरातील सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्प सिनोमेजर मापन तंत्रज्ञानावर अवलंबून असतात कारण ते विविध प्रक्रियेच्या टप्प्यांवर स्वयंचलित नियंत्रणासाठी आधार म्हणून उच्च वनस्पती उपलब्धता, देखभाल-मुक्त ऑपरेशन आणि अचूक मापन डेटा यांना खूप महत्त्व देतात.
- बार स्क्रीन
बार स्क्रीन हा एक यांत्रिक फिल्टर आहे ज्याचा वापर मोठ्या वस्तू, जसे की चिंध्या आणि प्लास्टिक, सांडपाण्यापासून काढण्यासाठी केला जातो.हा प्राथमिक गाळण्याची प्रक्रिया किंवा पध्दतीचा भाग आहे आणि सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्राच्या प्रभावामध्ये स्थापित केला जाणारा गाळण्याची प्रक्रिया सामान्यत: पहिली किंवा प्राथमिक पातळी आहे.त्यामध्ये सामान्यत: 1 आणि 3 इंच अंतरावर असलेल्या उभ्या स्टील बारच्या मालिका असतात.
- काजळी काढणे
स्क्रीनच्या छिद्रापेक्षा लहान ग्रिट कण त्यातून जातील आणि पाईप्स, पंप आणि गाळ हाताळणी उपकरणांवर अपघर्षक समस्या निर्माण करतील.काजळीचे कण चॅनेल, वायुवीजन टाकीचे मजले आणि गाळ डायजेस्टरमध्ये स्थिर होऊ शकतात ज्यामुळे देखभाल समस्या निर्माण होऊ शकतात.म्हणून, बहुतेक सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्रांसाठी ग्रिट काढण्याची प्रणाली आवश्यक आहे.
- प्राथमिक स्पष्टीकरण
क्लॅरिफायर हे अवसादनाद्वारे जमा होणारे घन पदार्थ सतत काढून टाकण्यासाठी यांत्रिक पद्धतीने बांधलेल्या टाक्या आहेत.प्राथमिक स्पष्टीकरण निलंबित घन पदार्थ आणि त्या निलंबित घन पदार्थांमध्ये एम्बेड केलेल्या प्रदूषकांची सामग्री कमी करतात
- एरोबिक प्रणाली
कच्च्या सांडपाण्यावर प्रक्रिया करणे किंवा प्रीट्रीटेड सांडपाणी पुढील पॉलिश करणे एरोबिक प्रक्रिया ही जैविक सांडपाणी प्रक्रिया आहे जी ऑक्सिजनच्या उपस्थितीत होते.एरोबिक बायोमास सांडपाण्यातील सेंद्रिय पदार्थांचे कार्बन डायऑक्साइड आणि नवीन बायोमासमध्ये रूपांतरित करते.
- अॅनारोबिक प्रणाली
अॅनारोबिक पचन ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये सूक्ष्मजीव ऑक्सिजनच्या अनुपस्थितीत सेंद्रिय पदार्थांचे बायोगॅसमध्ये रूपांतर करतात अॅनारोबिक उपचार सामान्यत: बायोडिग्रेडेबल सेंद्रिय पदार्थांचे उच्च सांद्रता असलेल्या उबदार, उच्च-शक्तीच्या औद्योगिक सांडपाण्यावर उपचार करण्यासाठी वापरले जाते.ही ऊर्जा-कार्यक्षम प्रक्रिया सांडपाण्यातील बायोकेमिकल ऑक्सिजन डिमांड (BOD), रासायनिक ऑक्सिजन डिमांड (COD) आणि एकूण निलंबित घन पदार्थ (TSS) विश्वसनीयरित्या काढून टाकते.
- दुय्यम स्पष्टीकरणकर्ता
क्लॅरिफायर हे अवसादनाद्वारे जमा होणारे घन पदार्थ सतत काढून टाकण्यासाठी यांत्रिक पद्धतीने बांधलेल्या टाक्या आहेत.दुय्यम क्लॅरिफायर दुय्यम उपचारांच्या काही पद्धतींमध्ये तयार केलेल्या जैविक वाढीचे फ्लॉक्स काढून टाकतात ज्यात सक्रिय गाळ, ट्रिकलिंग फिल्टर आणि फिरणारे जैविक संपर्क
- निर्जंतुक करणे
एरोबिक उपचार प्रक्रिया रोगजनकांना कमी करतात, परंतु निर्जंतुकीकरण प्रक्रिया म्हणून पात्र होण्यासाठी पुरेसे नाहीत.क्लोरीनेशन/डिक्लोरीनेशन हे जगातील सर्वाधिक वापरले जाणारे निर्जंतुकीकरण तंत्रज्ञान आहे, ओझोनेशन आणि अतिनील प्रकाश हे उदयोन्मुख तंत्रज्ञान आहेत
- डिस्चार्ज
जेव्हा प्रक्रिया केलेले सांडपाणी राष्ट्रीय किंवा स्थानिक सांडपाणी सोडण्याच्या मानकांची पूर्तता करते, तेव्हा ते पृष्ठभागाच्या पाण्यात सोडले जाऊ शकते किंवा त्यांच्या सुविधेमध्ये पुनर्वापर/पुनर्वापर, इनपुट प्रतिस्थापन यांसारख्या उपायांद्वारे सांडपाणी प्रदूषण टाळण्यासाठी किंवा कमी करण्याच्या संधी ओळखल्या जाऊ शकतात.