मानवी उत्पादनातील सर्वात महत्त्वाचा कच्चा माल आणि दैनंदिन जीवनातील गरज म्हणून, औद्योगिकीकरण प्रक्रियेच्या गतीने जलसंपत्ती अभूतपूर्व विनाश सहन करत आहेत. जलसंपत्तीचे संरक्षण आणि प्रक्रिया तातडीच्या परिस्थितीत पोहोचली आहे. जलसंपत्तीचे प्रदूषण प्रामुख्याने औद्योगिक पाण्याच्या विसर्जनामुळे तसेच शहरांमध्ये विविध उत्पादन आणि घरगुती सांडपाण्याच्या मोठ्या प्रमाणात विसर्जनामुळे होते. त्याच वेळी, विविध प्रकारच्या सांडपाणी प्रक्रिया उपकरणांच्या ऑपरेशनसाठी आणि सांडपाणी प्रक्रिया पाण्याच्या गुणवत्तेचे आणि पाण्याच्या प्रमाणाचे निरीक्षण करण्याच्या आवश्यकता देखील वाढल्या आहेत.
जगभरातील सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्रे सिनोमेझर मापन तंत्रज्ञानावर अवलंबून असतात कारण ते विविध प्रक्रिया टप्प्यांच्या स्वयंचलित नियंत्रणासाठी आधार म्हणून उच्च वनस्पती उपलब्धता, देखभाल-मुक्त ऑपरेशन आणि अचूक मापन डेटाला खूप महत्त्व देतात.
- बार स्क्रीन
बार स्क्रीन हा एक यांत्रिक फिल्टर आहे जो सांडपाण्यातील चिंध्या आणि प्लास्टिकसारख्या मोठ्या वस्तू काढून टाकण्यासाठी वापरला जातो. हा प्राथमिक गाळण्याच्या प्रवाहाचा एक भाग आहे आणि सामान्यत: सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्राच्या प्रभावाखाली स्थापित केलेला गाळण्याचा पहिला किंवा प्राथमिक स्तर असतो. त्यामध्ये सामान्यत: १ ते ३ इंच अंतरावर उभ्या स्टील बारची मालिका असते.
- काजळी काढणे
स्क्रीनच्या छिद्रापेक्षा लहान असलेले ग्रिट कण पाईप्स, पंप आणि गाळ हाताळणी उपकरणांमधून जातील आणि घर्षण समस्या निर्माण करतील. ग्रिट कण चॅनेल, वायुवीजन टाकीच्या मजल्यांमध्ये आणि गाळ डायजेस्टरमध्ये स्थिर होऊ शकतात ज्यामुळे देखभाल समस्या निर्माण होऊ शकतात. म्हणूनच, बहुतेक सांडपाणी प्रक्रिया संयंत्रांसाठी ग्रिट रिमूव्हल सिस्टम आवश्यक आहे.
- प्राथमिक स्पष्टीकरणकर्ते
क्लॅरिफायर्स हे गाळामुळे जमा होणारे घन पदार्थ सतत काढून टाकण्यासाठी यांत्रिक साधनांनी बांधलेल्या टाक्या बसवतात. प्राथमिक क्लॅरिफायर्स निलंबित घन पदार्थांचे प्रमाण आणि त्या निलंबित घन पदार्थांमध्ये अंतर्भूत असलेले प्रदूषक कमी करतात.
- एरोबिक सिस्टीम
कच्च्या सांडपाण्यावर प्रक्रिया किंवा पूर्व-प्रक्रिया केलेल्या सांडपाण्याला पुढील पॉलिशिंग प्रक्रिया एरोबिक प्रक्रिया ही एक जैविक सांडपाणी प्रक्रिया प्रक्रिया आहे जी ऑक्सिजनच्या उपस्थितीत होते. एरोबिक बायोमास सांडपाण्यातील सेंद्रिय पदार्थांचे कार्बन डायऑक्साइड आणि नवीन बायोमासमध्ये रूपांतर करतो.
- अ‍ॅनारोबिक सिस्टीम
अ‍ॅनारोबिक पचन ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये सूक्ष्मजीव ऑक्सिजनच्या अनुपस्थितीत सेंद्रिय पदार्थांचे बायोगॅसमध्ये रूपांतर करतात. अ‍ॅनारोबिक उपचारांचा वापर सामान्यतः उबदार, उच्च-शक्तीच्या औद्योगिक सांडपाण्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी केला जातो ज्यामध्ये जैवविघटनशील सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण जास्त असते. ही ऊर्जा-कार्यक्षम प्रक्रिया सांडपाण्यातील जैवरासायनिक ऑक्सिजन मागणी (BOD), रासायनिक ऑक्सिजन मागणी (COD) आणि एकूण निलंबित घन पदार्थ (TSS) विश्वसनीयरित्या काढून टाकते.
- दुय्यम स्पष्टीकरणकर्ता
क्लॅरिफायर्स हे गाळामुळे जमा होणारे घन पदार्थ सतत काढून टाकण्यासाठी यांत्रिक साधनांनी बांधलेल्या टाक्या बसवतात. दुय्यम क्लॅरिफायर्स सक्रिय गाळ, ट्रिकलिंग फिल्टर आणि फिरणारे जैविक संपर्कक यासारख्या दुय्यम प्रक्रियेच्या काही पद्धतींमध्ये तयार झालेल्या जैविक वाढीचे फ्लॉक्स काढून टाकतात.
- निर्जंतुक करा
एरोबिक उपचार प्रक्रिया रोगजनकांना कमी करतात, परंतु निर्जंतुकीकरण प्रक्रिया म्हणून पात्र होण्यासाठी पुरेसे नाहीत. क्लोरिनेशन/डिक्लोरिनेशन हे जगातील सर्वात जास्त वापरले जाणारे निर्जंतुकीकरण तंत्रज्ञान आहे, ओझोनेशन आणि यूव्ही प्रकाश हे उदयोन्मुख तंत्रज्ञान आहेत.
- डिस्चार्ज
जेव्हा प्रक्रिया केलेले सांडपाणी राष्ट्रीय किंवा स्थानिक सांडपाणी विसर्जन मानके पूर्ण करते, तेव्हा ते पृष्ठभागावरील पाण्यात सोडले जाऊ शकते किंवा त्यांच्या सुविधेमध्ये पुनर्वापर/पुनर्वापर, इनपुट प्रतिस्थापन यासारख्या उपाययोजनांद्वारे सांडपाणी प्रदूषण रोखण्यासाठी किंवा कमी करण्यासाठी संधी ओळखता येतात.